Wie het internationale hockey een beetje volgt en bijvoorbeeld regelmatig de EuroHockeyLeague bezoekt, zal wel wat clubs uit Hamburg kennen. Grootmeesters als Der Club an der Alster, Uhlenhorster HC en Harvestehuder THC hebben een stevig gevulde prijzenkast. Begin maart van dit jaar reisden we af naar de Noord-Duitse stad aan de Elbe. We hebben onder andere afgesproken met Robert Tigges die sinds dit seizoen actief is als coach van de mannen van een snel opkomende club in Hamburg.

Duitsland is 9x zo groot als Nederland en heeft ruim 4x zoveel inwoners. Wie denkt dat hockey daarmee ook zoveel groter is in Duitsland komt bedrogen uit. Weliswaar telt Duitsland ongeveer zo’n 30 clubs meer dan Nederland, die clubs hebben gemiddeld veel minder leden met in het totaal zo’n 75 duizend hockeyers. Naast Hamburg concentreert het hockey zich voornamelijk in een aantal steden. Zo herbergt Berlijn 26 clubs en hebben steden als Mannheim en Keulen een aantal hele grote clubs. De Duitse hockeybond houdt zitting in het Hockeypark in Mönchengladbach, waar afgelopen zomer het EK georganiseerd werd en ook het EK van 2025 zal plaatsvinden. Het is opvallend dat vooral het laatste decennium steeds meer Nederlandse topcoaches naar Duitsland trekken. Naast Tigges en Huijsmans zijn onder andere ook Rein van Eijck (oud Hurley dames 1 en TM van Amsterdam) en Pasha Gademan (o.a. oud Almere 1) actief op het hoogste niveau in Duitsland en zelfs bij de Duitse hockeybond.

Vreemde eend

We spreken Robert Tigges zaterdagochtend vroeg in een van de vele Copenhagen Coffee lab’s die Hamburg rijk is. De avond ervoor hebben we als echte toeristen de extreem drukke Reeperbahn bezocht, dus dit rustiek hippe koffietentje, tevens een veel bezochte bakker, is de ideale plek om rustig met elkaar te praten. Robert is sinds dit seizoen actief in Duitsland en is na het zaalseizoen net begonnen aan de voorbereiding voor de tweede seizoenshelft met zijn mannen van Hamburger Polo Club, de tweede club in de wijk Flottbek: ,,We zijn een beetje een vreemde eend in de bijt, een nieuwe speler,’’ legt Robert uit. ,,Dit is van oudsher een Poloclub. Lange tijd hadden we alleen een trainingsveld elders in de stad, maar sinds anderhalf jaar hebben we een eigen veld op de club. Daarvoor moest wel het enorme poloveld met een kwart ingekort worden en dat was wel een dingetje. Op dat enorme poloveld wordt overigens maar 1x per jaar een wedstrijd gespeeld.’’

Robert spreekt met gezond ontzag over zijn club: ,,De club gaat richting de 1.400 leden: ruim 600 hockeyers, 700 tennissers en nog 23 polo-leden dus. Er liggen hier ook iets van 18 tennisbanen en sinds kort twee padelbanen waar ik erg blij mee ben.’’ Polo speelde 7 jaar geleden nog in de 4e liga en had alleen een kleine nietszeggende hockeytak, vertelt Robert. ,,Toen stond Frank Schmidt op, een enorm rijke man en een echte visionair. Hij was klaar met het geklooi op het 4e niveau. Hij heeft Matthias Withaus als speler/coach naar de club gehaald samen met een aantal andere toppers. Die zijn toen in een paar jaar naar de Bundesliga doorgestoten.’’

Tennis, padel en golf

Bij onze rondgang langs de zes grootste en bekendste clubs van Hamburg vallen steevast een paar terugkomende eigenschappen op. Alle clubs hebben hun eigen zaalhockeyhal en bij alle clubs liggen heel veel tennisbanen – veelal ook enkele padelbanen – en soms een golfbaan en restaurant. Ook al is de competitie nog lang niet begonnen en zit de jeugd in het zaalfinaleweekend, er is overal veel reuring. De clubs zijn echt een tweede thuishaven voor veel ouders en kinderen. Maar dan wel voor de welgestelde gezinnen uit de buitenwijken vol grote villa’s, waar Hamburg mede bekend om staat. De contributie ligt hier dan ook aanzienlijk hoger dan in Nederland. 

De Hockey Bundesliga

Ook de Bundesliga ziet er in Duitsland niet hetzelfde uit als in Nederland, legt Robert uit. ,,De gemiddelde hoofdklasse hockeyer in Nederland weet niet hoe het hier geregeld is. Het is sinds kort anders opgezet. De Hockey Bundesliga is een losse organisatie net als bijvoorbeeld de eredivisie in het voetbal in Nederland. Daarnaast heb je de DHB (Der Deutsche Hockey Bund) die het regelt voor de rest. In de Hockey Bundesliga heb je Liga 1 en Liga 2 voor heren en dames. Bij zowel dames als heren bestaat de 1e Bundesliga uit 12 (2×6) teams. De 2e Bundesliga bestaat uit 2 poules van 10 (Noord en Zuid). De poules in de 1e Bundesliga worden ingedeeld op basis van de ranking van het seizoen ervoor, in 2 poules van 6. Dus bijvoorbeeld de nr. 1, nr. 4, nr. 5 , nr. 9, nr. 10 en een promovendus zitten bij elkaar. De eerste helft van het seizoen spelen alle 12 teams van beide poules 1x tegen elkaar. Die punten neem je mee. De tweede seizoenshelft speel je alleen nog returns tegen de 5 teams uit jouw poule. In het totaal speel je zo 16 wedstrijden en dan de play-offs.’’

Kortere competitie

Op deze manier is ook de Duitse competitie half mei klaar. Maar door de lange zaalperiode van eind oktober tot begin maart moet de competitie wel korter duren dan in Nederland. ,,Hier in het noorden hoeven we niet eens te proberen om al te trainen in februari ’s avonds, het is hier gewoon een paar graden kouder dan in Nederland. Zelfs nu begin maart is het nog lastig en zijn de sproeiers nog niet aangesloten,’’ legt Robert uit.

De Bundesliga kent geen vaste speeltijden zoals we dat voor alle 1e teams in Nederland kennen. Alleen de speelweekenden worden vooraf bepaald: ,,Ik weet nog dat ik in de zomer de mail met het speelschema kreeg. Daar stond alleen in: dit weekend die wedstrijd, dat weekend deze twee wedstrijden en dan moet je zelf gaan bellen met de coaches van de tegenstander. Veel clubs hebben eigen vaste speeltijden. Wij zitten met de club bijvoorbeeld midden in een woonwijk met allemaal rijke mensen en die willen tussen 12 en 14 uur rust en geen ballen op de boarding. Daar moeten we als club rekening mee houden, al speelt het eerste natuurlijk wel op vaste tijden.’’

Grotere afstanden

De afstanden die in Duitsland overbrugd moeten worden zijn natuurlijk ook veel groter: ,,Wij hebben daarom vaak dubbele weekenden waarbij we in één weekend tegen twee teams spelen uit een stad. De eerste seizoenshelft speelden we zo de 11 wedstrijden in 7 weekenden. We zijn bijvoorbeeld naar Mannheim gegaan. Dan zit je op vrijdagmiddag om twee uur in de trein en kom je rond acht à negen uur ’s avonds aan. Hotel in en voorbereiden en dan op zaterdag spelen tegen MHC Mannheim, terug hotel in en weer voorbereiden om dan zondag TSV Mannheim te spelen en einde middag terug naar Hamburg. Wat je dan het liefste wil, is op zaterdag vroeg spelen en zondag later op de dag, zodat je tussendoor genoeg hersteltijd hebt. Anderzijds wil je zondag weer niet te laat thuis zijn.’’

Groot verschil in prioriteit

Er zijn nog meer grote verschillen met het hoofdklassehockey in Nederland, ziet Robert. ,,Het grootse verschil vind ik de manier hoe spelers hier met het hockey omgaan. In Nederland is het een stuk professioneler. Daar proberen de spelers hun werk en studie om het hockey heen te regelen. Dus het werk en studie doe je er meer bij en in Nederland train je ook overdag. Hier is dat totaal andersom, je bent serieus aan het studeren of gaat aan het werk en dan ga je kijken of hockey daar nog bij past.’’

Inmiddels heeft Robert de afgelopen vrije maanden ook gebruikt om zich alvast te richten op het nieuwe seizoen. Hij heeft namelijk de opdracht gekregen om Polo kampioen van Duitsland te maken, iets wat nog niet eerder gelukt is. ,,We zijn bezig met twee Australiërs, internationals. We merken dat buitenlanders hier graag komen spelen, omdat ons speelschema wat korter is. Je bent hier eind oktober al klaar en dan kunnen deze spelers dus ook nog de stages met het nationale team in Australie draaien.”

Wordt vervolgt.

In ons mei-nummer o.a. een interview met Stan Huijsmans, die we opzochten op zijn Club an der Alster waar hij coach is van de 1e Bundesliga lijstaanvoerder bij de dames. Tevens spraken we met Thomas van Doorn. Oud-speler van Bloemendaal 1 die na zijn hockeyjaren in Hamburg nu een eigen biermerk met bijbehorende kroegen heeft opgezet in Hamburg; plekjes waar de hockeyers uit Hamburg ook graag vertoeven.

Het enorme poloveld van de Hamburger Polo club waar maar 1x per jaar een wedstrijd gespeeld wordt. Rechts achterin is de zaalhockeyhal te zien.