Door: Douwe de Vries 

Lees die Suid-Afrikaanse weergawe hieronder

‘Seperate from each other?’ De Zuid-Afrikaanse broeders moeten wat langer nadenken wanneer die vraag wordt gesteld. Want hun hockeyreis is – tot nu toe – altijd met elkaar geweest. Zullen ze zich misschien ooit van elkaar afscheiden? ,,Maybe sometime’’, volgt uit hun mond. Maar voorlopig zijn Mustapha en Dayaan Cassiem nog lang niet klaar met hun gezamenlijke hockeydroom. 

Mustapha (23) en Dayaan (26) groeiden op in het stadsdeel Mitchells Plain in Kaapstad. Dit is één van de suburbs van de Zuid-Afrikaanse hoofdstad, die ook bekend staat om de ‘dark sides’, zoals armoede en criminaliteit. ,,We hebben daar wel wat van de criminaliteit gezien en meegemaakt’’, begint Dayaan. ,,Er waren wel ‘do or die-situaties’. Onze oom is een jaar geleden doodgeschoten in de plaats waar wij woonden. Hij had net zijn vrouw afgezet bij het busstation en werd aangezien voor iemand anders. Dat is een goed voorbeeld van hoe erg het kan zijn. Dat bedoel ik met ‘do or die’. Je kan of het goede pad inslaan, of het slechte.’’

De oudste van de Cassiems geeft aan dat hij en zijn broer zich gezegend voelen over het feit dat ze nu in het veiligere Europa kunnen vertoeven. Mustapha vult aan: ,,Sommigen van mijn vrienden hebben voor die donkere kant gekozen. Ze namen hele slechte levensbeslissingen. Met drugs en dat soort dingen. Mijn ouders brachten ons discipline bij en hielden ons op het juiste pad. Ook ik heb dingen meegemaakt in mijn leven die moeilijk te beschrijven zijn. Mijn omgeving heeft mij altijd goede lessen geleerd. Je maakt keuzes in het leven en wij wilden onze sportdromen najagen.’’

Nederlandse Hoofdklasse als doel 

De Cassiems kwamen in een wat meer gespreid bedje terecht dan hun leeftijdsgenoten. Dayaan vertelt dat zij de mogelijkheid hadden om naar een goede privéschool te gaan. Vandaar dat ze, in combinatie met hun topsportdroom, op het juiste pad bleven. Overigens was hockey in dat verband niet de meest logische keuze wellicht. 

,,Rugby, cricket en voetbal zijn in Zuid-Afrika de grootste sporten’’, vertelt Mustapha. Maar beiden merken dat veldhockey steeds meer aan populariteit wint. ,,Ik zie zeker dat het hockey hier zal groeien’’, begint Dayaan. ,,Wij hebben met het WK zaalhockey bijvoorbeeld een bronzen medaille behaald. Dat is al één stap dichterbij een goede ontwikkeling van hockey in zijn algemeenheid. Ook het schoolhockey is een middel om hockey populairder te laten worden. Tijdens het aankomende WK kunnen we zien hoe de vlag erbij hangt.’’

Mustapha stelt dat er goede Zuid-Afrikaanse jeugd doorkomt. ,,Er wordt niet altijd het potentieel gehaald dat kan worden gehaald als hockeynatie. Je wilt kunnen concurreren op elk toernooi. Je wilt vechten voor prijzen voor je land. Die ontwikkeling is niet altijd makkelijk, maar ik probeer zo positief te blijven als ik kan.’’

Hockey mag dan niet de grootste sport zijn in Zuid-Afrika, de Cassiems werden er op slag verliefd op. Samen wilden ze meer. Wat heet: op het allerhoogste niveau spelen. En dan wordt de Nederlandse Hoofdklasse hét doel. Om dat te behalen, was er een ‘tussenstop’ in het Duitse Gladbach. Vervolgens trokken de Cassiems naar HDM in de zomer van 2023. ,,Dat jaar in Den Haag gaf een goed voorproefje van hoe de Hoofdklasse is. Je moet bij een club als HDM elke wedstrijd vechten om te winnen’’, begint Mustapha. ,,Voor mij was de ervaring heel belangrijk om een volgende stap te maken in de Hoofdklasse. Ik heb me daar goed kunnen ontwikkelen. HDM is een mooie familieclub, maar je moet een stap maken’’, zegt de oudste van de twee. Uiteindelijk werd de stap Amsterdam. Dayaan en Mustapha hadden voor andere topclubs kunnen kiezen, maar het werd de hoofdstad. 

Real Madrid van het hockey 

Dayaan over de keuze: ,,Laat ik vooropstellen dat we zonder HDM niet de kans hadden gehad om naar een topteam zoals Amsterdam te gaan. Daar wil ik ze heel erg voor bedanken. Toen we nog bij HDM zaten, kwamen we in contact met tophockeybestuurder Joris Albers van Amsterdam en de nieuwe coach Rick Mathijssen. Zij vertelden ons dat er een nieuw team zou worden gebouwd. De vraag was of wij daar onderdeel van wilden zijn. Toen we nog in Zuid-Afrika woonden, begrepen wij dat Amsterdam het Real Madrid van het hockey is.’’

,,Ik heb altijd Amsterdam willen representeren”, vertelt Mustapha. “Waar ik het meest aan moest wennen ten opzichte van het spelen bij HDM? Je moet je spel constant verbeteren en de lat héél hoog leggen. Coach Mathijssen wil dat je iedere training en wedstrijd beter wordt.’’

Dayaan beaamt dit. Hij stelt eveneens dat hij steeds weer beter wordt, omdat hij iedere training en wedstrijd op de toppen van zijn kunnen moet presteren. Uiteindelijk heeft het arbeidsethos van de Cassiems er mede voor gezorgd dat Amsterdam weer in de top speelt. Een groot contrast met vorig jaar, toen sommigen zelfs niet uitsloten dat het herenvlaggenschip van AH&BC uit de Hoofdklasse zou verdwijnen. 

Hadden de Zuid-Afrikaanse stickfenomenen verwacht dat het meteen dit seizoen zó goed zou gaan? ,,Aan het begin misschien niet per se’’, stelt Dayaan. ,,We wisten niet hoe we zouden gaan spelen en hoe alles zou uitpakken met de nieuwe coach. Tijdens de ABN AMRO Cup in Rotterdam moesten we doelen voor onszelf stellen. Eén van die doelen was het bereiken van de play-offs. We begonnen de competitie met een 7-1 overwinning tegen Oranje-Rood. Daarna versloegen we Pinoké. Dat gaf heel veel vertrouwen. Heel veel credits gaan ook naar coach Mathijssen wat dat betreft.’’

Gezamenlijke doelen 

Al sinds hun jeugd spelen de Cassiems met elkaar topsport. Zij kunnen als geen ander vertellen over de voor- én nadelen wanneer je als broers in een topsportteam speelt. ,,Een voordeel is zeker dat je elkaar kan aankijken, wanneer de dingen echt moeilijk gaan’’, begint Mustapha. ,,Dayaan weet precies wanneer ik even steun nodig heb. We moeten elkaar continu ‘pushen’. Als je die connectie hebt, weet je precies wanneer je wat aan elkaar hebt. Dat is heel speciaal. Natuurlijk zijn er nadelen. We kunnen heel hard voor elkaar zijn, omdat we elkaar zo goed kennen. Op sommige momenten kan het moeilijk zijn’’, zegt de jongste van het stel toch wel eerlijk. Dayaan vult aan: ,,We kunnen inderdaad heel hard zijn voor elkaar. Dat is een struggle. Er zijn altijd wel onenigheden tussen ons. Dan zeggen we tegen elkaar: ‘dat was geen goede beslissing’ of ‘je had dit beter kunnen doen’. Dat kan ik erover zeggen.’’ 

Voorlopig denken de Cassiems niet aan het zich afscheiden van elkaar. Mustapha geeft aan dat ze zo lang als mogelijk met elkaar willen spelen. ,,Misschien totdat hij voor iets anders kiest, of ik. Voor nu geniet ik van wat we hebben. Daarom denk ik nu nog niet aan afscheid nemen van elkaar.’’ Het is een vraag die vaak wordt gesteld aan de twee. Je merkt dat de Cassiems voorlopig echt nog graag met elkaar willen spelen. Ze voelen elkaar goed aan op het veld, ze eten de sport en zijn ogenschijnlijk nog lang niet op elkaar uitgekeken. Een hele mooie eerste stap bij Amsterdam is al gezet. Is dit jaar ook geslaagd, wanneer zij niet de nationale titel pakken? Mustapha: ,,Natuurlijk is het al een succesvol seizoen als je in de top vier eindigt en de play-offs gaat spelen… Je hebt één kans in de play-offs. Ik denk als een winnaar. Het zou een nóg succesvoller seizoen zijn als we het kampioenschap winnen.’’

Het is tekenend voor de winnaarsmentaliteit van Mustapha én Dayaan. Ze zijn naar Amsterdam gekomen om prijzen te winnen en onvergetelijke momenten mee te maken. Wat voor tips willen zij meegeven aan spelers die nog met elkaar gaan spelen? Dayaan: ,,Het maakt niet uit of je oud of jong bent. Je moet de mentaliteit hebben dat je van elkaar leert en met elkaar kan groeien. Het is nooit vanzelfsprekend dat je met familie topsport kan bedrijven. Je moet elkaar blijven samenwerken om gezamenlijke doelen te kunnen behalen.’’

Mustapaha knikt instemmend. Deze hockeydieren hebben dezelfde filosofie als het aankomt op samenspelen als broers. Ze vertonen complete synergie op en buiten het veld. En wie weet gaat die ‘Cassiem-synergie’ wel zorgen voor de ultieme hoofdprijs dit jaar. Als het aan Dayaan en Mustapha zelf ligt hebben zij die hoofdprijs al gezamenlijk behaald in hun non-stop hockeydroom en -tocht.

Suid-Afrikaanse broers is nog lank nie klaar met hul hokkiedroom nie

Deur: Douwe de Vries

‘Apart van mekaar?’ Die Suid-Afrikaanse broers moet ’n oomblik lank nadink wanneer daardie vraag aan hulle gestel word. Want hul hokkie-reis was – tot dusver – altyd saam. Sal hulle hul ooit van mekaar afskei? ,,Miskien eendag,” sê hulle. Maar vir nou is Mustapha en Dayaan Cassiem nog lank nie gereed om hul gesamentlike hokkiedroom op te gee nie.

Mustapha (23) en Dayaan (26) het grootgeword in Mitchells Plain, ’n voorstad van Kaapstad. Hierdie gebied is een van die dele van die stad wat ook bekend is vir sy donker kante – armoede en misdaad. ,,Ons het beslis van die misdaad gesien en ervaar,” begin Dayaan. ,,Daar was werklik ‘do or die’-situasies. Ons oom is verlede jaar doodgeskiet in die plek waar ons gewoon het. Hy het net sy vrou by die busstasie afgelaai en is verwar met iemand anders. Dis ’n goeie voorbeeld van hoe erg dit daar kan wees. Dit is wat ek bedoel met ‘do or die’. Jy kan óf die regte pad kies, óf die verkeerde een.”

Die oudste Cassiem sê hy en sy broer voel geseënd dat hulle nou in die veiliger Europa kan wees. Mustapha voeg by: ,,Sommige van my vriende het die verkeerde pad gekies. Hulle het baie slegte lewensbesluite geneem – met dwelms en sulke dinge. My ouers het ons dissipline geleer en op die regte pad gehou. Ek het ook dinge ervaar wat moeilik is om te beskryf. Maar my omgewing het my goeie lewenslesse geleer. Jy maak keuses in die lewe, en ons het gekies om ons sportdrome na te jaag.”

Hoofdoel: Nederlandse Hoofdklasse

Die Cassiems het in vergelyking met baie van hul tydgenote in beter omstandighede beland. Dayaan sê hulle het die geleentheid gekry om na ’n goeie privaatskool te gaan. Dít, gekombineer met hul sportdrome, het hulle op die regte pad gehou. Oorigens was hokkie nie noodwendig die mees voor die hand liggende keuse nie.

,,Rugby, krieket en sokker is die grootste sportsoorte in Suid-Afrika,” sê Mustapha. Maar hulle merk albei dat veldhokkie al hoe meer gewild raak. ,,Ek sien beslis dat hokkie hier gaan groei,” sê Dayaan. ,,Ons het byvoorbeeld ’n brons medalje by die binnenshuise hokkie-Wêreldbeker gewen. Dis ’n stap in die regte rigting. Ook skoolhokkie dra daartoe by om die sport meer gewild te maak. By die komende Wêreldbeker sal ons sien waar ons staan.”

Mustapha glo daar is baie talent in Suid-Afrika se jong hokkiegenerasie. ,,Ons bereik nog nie altyd die volle potensiaal nie. Jy wil op elke toernooi kan meeding. Jy wil pryse vir jou land wen. Dis nie altyd maklik nie, maar ek probeer so positief as moontlik bly.”

Hokkie is dalk nie die grootste sport in Suid-Afrika nie, maar die Cassiems het op slag verlief geraak op die spel. Hulle wou saam meer bereik. Hulle mikpunt? Die Nederlandse Hoofdklasse. Om daar te kom, was daar eers ’n “tussenstop” in Mönchengladbach, Duitsland. In die somer van 2023 het hulle by HDM in Den Haag aangesluit. ,,Daardie jaar by HDM was ’n goeie voorsmakie van hoe die Hoofdklasse regtig is. Jy moet elke wedstryd veg om te wen,” sê Mustapha. ,,Vir my was daardie ervaring belangrik om na die volgende vlak te beweeg. HDM is ’n wonderlike familieklub, maar jy moet groei.” En toe het hulle die stap na Amsterdam gemaak. Hulle kon vir ander topklubs gekies het, maar uiteindelik het hulle vir die hoofstad besluit.

Real Madrid van hokkie

Dayaan oor die besluit: ,,Eerstens wil ek sê – sonder HDM sou ons nie die kans gekry het om vir ’n span soos Amsterdam te speel nie. Ons is baie dankbaar daarvoor. Terwyl ons nog by HDM was, het ons in kontak gekom met Joris Albers van Amsterdam en die nuwe afrigter Rick Mathijssen. Hulle het vir ons gesê dat hulle besig is om aan ’n nuwe span te bou en gevra of ons deel daarvan wil wees. Toe ons nog in Suid-Afrika was, het ons altyd gehoor Amsterdam is soos die Real Madrid van hokkie.”

,,Ek het nog altyd Amsterdam wou verteenwoordig,” sê Mustapha. “Wat die grootste verskil was met HDM? Jy moet jou spel konstant verbeter en die standaard is baie hoog. Coach Mathijssen verwag dat jy elke oefensessie en wedstryd verbeter.”

Dayaan stem saam. Hy sê ook dat hy aanhoudend verbeter, juis omdat die verwagtinge so hoog is. Hul toewyding het meegebring dat Amsterdam weer aan die top meeding – ’n groot kontras met die vorige seisoen, toe mense selfs gewonder het of hulle uit die Hoofdklasse sou val.

Het hulle verwag dat dinge só goed sou verloop? ,,Aan die begin dalk nie,” sê Dayaan. ,,Ons het nie geweet hoe ons sou speel en hoe alles sou uitwerk met die nuwe afrigter nie. Tydens die ABN AMRO Cup in Rotterdam moes ons doelwitte vir onsself stel. Een van daardie doelwitte was om die uitspeelrondes te haal. Ons het die liga begin met ’n 7-1 oorwinning teen Oranje-Rood. Daarna het ons Pinoké gewen. Dit het groot selfvertroue gegee. Coach Mathijssen verdien baie krediet.”

Gesamentlike doelwitte

Die Cassiems speel al van kindsbeen af saam as topsporters. Hulle weet presies wat die voor- én nadele daarvan is om as broers in dieselfde span te wees. ,,Een voordeel is dat jy mekaar net kan aankyk wanneer dinge moeilik raak,” sê Mustapha. ,,Dayaan weet presies wanneer ek steun nodig het. Ons moet mekaar konstant druk om beter te wees. Daardie konneksie is spesiaal. Natuurlik is daar ook nadele. Ons kan baie hard wees op mekaar, want ons ken mekaar só goed. Soms is dit moeilik,” sê die jongste eerlik. Dayaan voeg by: ,,Ja, ons is soms baie reguit met mekaar. Dis ’n uitdaging. Daar is altyd klein meningsverskille tussen ons. Dan sê ons vir mekaar: ‘daai was nie die regte besluit nie’ of ‘jy kon dit beter gedoen het’. Dis maar hoe dit is.”

Vir nou dink hulle nog glad nie daaraan om uitmekaar te gaan nie. Mustapha sê hulle wil so lank as moontlik saam speel. ,,Miskien tot hy iets anders kies, of ek. Maar ek geniet elke oomblik van wat ons nou het. Daarom dink ek nie nou aan skeiding nie.” Dis ’n vraag wat hulle dikwels kry – maar jy voel dit: die Cassiems wil nog lank saam speel. Hulle voel mekaar perfek aan op die veld, leef hokkie en is oënskynlik nog lank nie moeg vir mekaar nie. ’n Eerste belangrike stap is reeds in Amsterdam geneem. Maar is die seisoen suksesvol as hulle nié kampioen word nie? Mustapha: ,,Natuurlik is dit ’n suksesvolle seisoen as jy die top vier haal en die uitspeelrondes speel… Jy kry een kans in die play-offs. Ek dink soos ’n wenner. En ja, dit sal nóg beter wees as ons die titel wen.”

Dis tekenend van die wen-mentaliteit van Mustapha en Dayaan. Hulle het na Amsterdam gekom om trofeë te wen en onvergeetlike oomblikke te beleef. Wat is hul raad aan ander spelers wat saam speel? Dayaan: ,,Dit maak nie saak of jy jonk of oud is nie. Jy moet die ingesteldheid hê dat julle van mekaar leer en saam groei. Dit is nooit vanselfsprekend om saam met familie topsport te doen nie. Jy moet aanhou saamwerk om gesamentlike doelwitte te bereik.”

Mustapha knik instemmend. Hierdie hokkiediere deel dieselfde filosofie oor broerskap op die veld. Hulle het volledige sinergie – op én buite die veld. En wie weet – dalk bring daardie ‘Cassiem-sinergie’ hulle nog die ultieme titel vanjaar. Volgens Mustapha en Dayaan het hulle daardie droom reeds aan’t waar maak – saam, soos dit nog altyd was.