Sensationele Frédérique Matla is nu ook in het veld zichzelf

Ze is het hele jaar al sensationeel. In het Europees kampioenschap, op de Olympische Spelen en nu weer in de hoofdklasse. Frédérique Matla schiet records aan flarden en grossiert in prijzen. Maar ze kende ook haar twijfels, en is na de Spelen nog niet teruggekeerd naar haar oude regime. ,,Pas na de Spelen realiseerde ik me hoeveel ik in een lange periode heb gevraagd van mijn lichaam.’’

Het is een paar dagen na de tweede interland in de Pro League tegen België. De tweede interland ook die Frédérique Matla liet schieten. Niet alleen omdat zij en andere olympiërs van bondscoach Alyson Annan de ruimte kregen om wel of niet te spelen. In het geval van de 24-jarige spits van Den Bosch kwam daar ook nog een blessure bij. ,,Al van voor de play-offs heb ik last van mijn schaambeen, een beetje sluimerend, maar dat is altijd onder controle geweest. Maar op dit moment was het verstandig even niet te spelen. Voor mij is het belangrijkste dat ik in januari weer kan aansluiten in de stage richting het WK.’’

Matla begrijpt wel dat Annan ruimte heeft geboden. ,,We zijn vanaf januari aan één stuk bezig geweest, door naar het EK en de Spelen. We hebben tien dagen vrij gehad, maar dat was wel corona-vrij. Drie keer per week rennen dus, twee keer naar de gym en niet de grens over. Voor mijn gevoel geen vakantie, en dan wordt het een heel lang traject.’’

Pas na de Spelen waren er drie vrije weken. Eentje daarvan raakte Matla al kwijt aan alle plichtplegingen en huldigingen na het behalen van olympisch goud. De andere twee bracht ze door op het Griekse eiland Paros. ,,Daar hebben we een familiehuis waar we zijn geweest met mijn vriend, m’n ouders en mijn broer. Het is daar heerlijk, je bent echt even weg. Lekker weer in de zomer, een fijn huis, we kennen het hele eiland. Beden bij het huis is een strand. Het is echt ultiem chillen.’’ Maar ze kijkt uit naar de winterperiode, waarin ze zelfs twee maanden kan genieten van de vrijheid. ,,Dan wil ik eigenlijk naar Kaapstad. Een reisplanner is nu bezig daar iets moois van te maken. En misschien nog een klein weekje skiën, dat kan ook vaak niet.’’

Oude blessures

De rust tot nu toe is kort geweest. Misschien zelfs wel te kort. Matla zag dat bij terugkeer na die drie vrije weken, onder andere bij speelsters die weer last kregen van oude blessures. Topsporters leven altijd op het randje, maar misschien was dat in dit geval eróver. ,,Zo beleef je dat in het moment zelf niet’’, stelt Matla. ,,Maar je realiseert je daarna pas hoeveel je vraagt van je lichaam en je geest in zo’n lange periode. Ik ben nooit ziek, maar tijdens mijn vakantie was ik gewoon ziek. Alsof je lichaam voelt dat het dan mág, terwijl je daarvoor altijd heb gezegd dat dat lijf door, door en dóór moet. Dáárheen, naar die stip op de horizon. Ik weet niet of ik degene ben die gaat concluderen of we over een grens zijn gegaan, maar je beseft wel hoeveel je van je lichaam hebt gevraagd.’’

Matla kwam weliswaar redelijk fris weer terug, maar ook met de twijfels die veel olympiërs kennen nadat ze hun grote doel hebben bereikt. ,,Je hebt vijf jaar alles gedaan en gelaten voor goud op de Spelen. Dat heb je gehaald, en wat dan? Het is een bekend post-olympisch sydroom.’’

Ze refereert naar een voormalig hockeyster van Nieuw-Zeeland die eens een tekst postte op Instagram. ,,Dat deed ze onder de kop ‘Dear Olympian’ en in de tekst vertelde ze hoe je je dan voelt, de lows you ever felt. Mensen deelden dat vrij snel na de Spelen. Aanvankelijk dacht ik ‘waar hebben we het over’. Maar eenmaal terug van vakantie begreep ik wat ze bedoelde. Ik voelde dat zelf niet zo extreem, heb mijn leven op orde, zit prima in mijn vel, maar de motivatie qua hockey was even wat minder. Dat vond ik zelf ook logisch. Maar vrij snel begon de competitie weer en dan ga je weer voor die zondagen leven. Ik had het snel weer naar mijn zin, ging niet met tegenzin naar de trainingen, waar ik even bang voor was. Dat viel dus mee.’’

Nieuwe stip

Met behulp van een mental coach zette ze wel een nieuwe stip aan de horizon. Dat werd uiteraard de Spelen in Parijs. ,,We zijn gaan zitten en hebben ons gebogen over de vraag waar ik nu de energie vandaan ga krijgen die ik had vóór die stip. Daar zit hem er als het om Parijs gaat vooral in dat familie en vrienden er dan bij zijn, een Holland Heineken House; dat soort dingen die nieuw zijn ten opzichte van de ervaring in Tokio. Natuurlijk, ik heb nu een gouden medaille. Maar ik wil er nóg eentje met een andere beleving.’’

Er kwamen levensvragen of tafel, en Matla werd uitgedaagd kritisch naar zichzelf te kijken. ,,Wie ben je, wat wil je, wat zijn je ambities en waar haal je energie uit? De conclusie was eigenlijk heel simpel. Ik krijg energie van dingen waar ik energie in stop en dat ook weer terugkrijg. Ik deed met Daley Blind een campagne voor Spieren voor Spieren met een paar kids. Daar kreeg ik zóveel energie van. Eerst denk je misschien nog dat het gewoon in de agenda staat en iets is dat je even moet doen. Maar ik ging weg en was zó enthousiast. De conclusie voor mij was: doe dingen waar je energie van krijgt, maak het leven van mensen leuker. Misschien simpele dingen, maar dat geeft mij wel energie.’’

Ze vond het leuk op die manier in de spiegel te kijken en dingen over zichzelf te leren. ,,Het was een leuk proces op te schijven wie ik ben als speelster, wie ik ben als persoon. Dat lag eerst best ver uit elkaar. Als speelster gedroeg ik me in het verleden anders dan de mens die ik was, en dat is nu meer op één lijn gekomen. De speelster Frédérique komt best wel overeen met wie ik buiten het veld ben. Dat vond ik heel interessant om te zien.’’

Eigenzinnig

Matla kan er nu prima de vinger op leggen waar die verschillen dan in zaten. De mens, zegt ze, is van het type what you see is what you get. ,,Als je me kent, weet je, dit is het. Geen verborgen agenda of zo. Maar ik kan ook iets heel anders uitstralen dan hoe ik me voel, al heb ik wel geleerd dat stukje meer te laten zien. Als speelster ben ik nu ook best eigenzinnig, sterk en mezelf, terwijl ik me in het begin misschien wat meer heb aangepast, waardoor dat minder overeenkwam met mezelf. Nu ben ik ook als speelster what you see is what you get. 

Ik ben eigenzinnig, wil altijd iets onvoorspelbaars doen. Ook buiten het veld wil ik niet in gebaande paden lopen, alleen om daar maar in te lopen. Ik ben altijd op zoek naar hoe ik iets net anders kan doen. Niet om op te vallen, maar puur omdat iets eigens wil hebben, mijn eigen weg wil volgen. Het enige dat wisselt is dat ik in het veld heel intuïtief ben en buiten het veld heel overwogen. Heeft waarschijnlijk te maken net het gebrek aan tijd in het veld om keuzes te maken, terwijl ik buiten het veld alle tijd heb. En dan kan ik echt niet kiezen. Ik vond het zelf echt een heel interessant traject.’’

Schema

Na de zomer paste Matla vanwege haar blessure wel haar trainingsschema aan. Ze traint nu nog maar drie keer per week. ,,Dat beviel me beter dan vijf keer trainen en dan nog krachttraining erbij. Het werkte om fris te blijven. Als ik gelijk weer volle bak acht trainingen had gedaan, had ik niet geweten waar ik nu had gestaan. Ik heb alles in goed overleg gedaan, want ik vind het belangrijk dat het ook goed was voor het team, wilde me niet bezwaard voelen door er niet te zijn. Ik doe dat nog steeds, die drie keer per week, en dat gaat best aardig. Ik speel niet mijn allerbeste wedstrijden, maar scoor wel zoals ik nog nooit heb gedaan.’’ Lachend: ,,Wat dat betreft hoor ik alleen maar van iedereen hoe het kan dat ik zo gefocust en zo scherp ben.’’

Dat ze niet haar beste hockey speelt, maar inmiddels wel 25 treffers achter haar naam heeft staan, is eigenlijk bizar. Die dodelijke trefzekerheid kan best eens samenhangen met een andere instelling in het veld. ,,Ik heb tegen mezelf gezegd dat ik niet per se veel hoef te scoren, ik wil gewoon lekker ballen, plezier hebben, en als het komt, dan komt het. Nou, het kwam.’’

Uitersten

De ontspanning die ze nu in het veld voelt, staat haaks op de druk die ze eerder voelde. Twee uitersten, erkent Matla. ,,Maar ik blijk op allebei goed te functioneren. Ik heb ook echt periodes gehad waarin ik druk voelde om te scoren. Dat was soms vervelend, maar uiteindelijk maakte ik dat wel waar. Ook in Oranje bleef ik scoren, terwijl ik mezelf voorhield dat er een periode zou komen waarin je niet elke wedstrijd die goals maakt. Maar ik moet een beetje druk hebben, dat geldt ook voor mijn studie Health & Society. Nu merk ik dat er ook resultaat is op het moment dat ik denk ‘laat het gebeuren, doe je best en heb plezier’. En dan kom je dus tot 25 goals. Bizarre aantallen. Ik sta er ook niet heel erg bij stil, maar het is wel leuk.’’Je zou kunnen denken dat de Frédérique Matla van nu de beste ooit is, al neigt dat misschien wel naar scorebordjournalistiek. ,,Is maar net waar je naar kijkt’’, zegt ze enigszins bedachtzaam. ,,Als je kijkt naar mijn spel, dan niet. Kijk je puur naar de goals, dan misschien wel. Ik ben in ieder geval effectiever. Het is lastig te zeggen. Ik snap ook wel waar mensen naar kijken en dat ze daarom nu misschien minder kritisch zijn dan normaal. Voor mij is het ook wel oké als ik niet mijn beste spel speel, maar er toch twee in leg. Ik heb een boek gelezen over Johan Cruyff: ‘Je gaat het pas zien als je het doorhebt’. Daarin staat ook heel duidelijk dat het gaat om die twee minuten in een wedstrijd. Om dat ene moment waarin je wel die corner binnensleept of die goal maakt. Dan kan je de hele wedstrijd slecht zijn, maar met die ene simpele actie of goal de wedstrijd beslissen. Dat geeft mij ook houvast, dat ik ook als ik niet lekker draai daarmee nog steeds het verschil kan maken.’’