Herman Kruis zet Wit-Rusland op de kaart

Hij heeft zijn sporen als coach ruimschoots verdiend, maar Herman Kruis is voorlopig niet van plan het bijltje erbij neer te leggen. De 64-jarige oefenmeester jaagt als bondscoach van de Wit-Russische vrouwen zijn missie na: de sport internationaal op de kaart zetten. Met de Europese zaaltitel heeft hij de eerste stap alvast gezet. ,,Dit is pas het begin.’’

Dat EK Zaalhockey in Minsk was eind januari één van de laatste grote toernooien die nog gewoon doorgang vonden in het, laten we zeggen pré-coronatijdperk. Kruis, inmiddels aan zijn vijfde seizoen bezig als bondscoach van de Wit-Russische vrouwen, zag zijn speelsters tijdens dat EK boven zichzelf uitstijgen. In de finale legden de Wit-Russische vrouwen ‘grootmacht’ Nederland na een zinderende slotfase over de knie. Terwijl Nederland met een kleine twintig seconden te spelen met een 1-0 voorsprong leek af te stevenen op de Europese titel, maakten de dames van Kruis een paar seconden later toch nog gelijk. Na een bloedstollende shootout-serie ging Wit-Rusland er met het goud vandoor.

Een historische prestatie, want het was nog nooit voorgekomen dat een Wit-Russische sportploeg een belangrijke titel veroverde. De emoties na afloop van de wedstrijd hadden dan ook een extra betekenis. ,,Dan blijkt hoe gevoelig het lag dat ze in de voorgaande jaren zoveel wedstrijden verloren. In de emotionele sfeer was dit heel bijzonder, dit had ik nog nooit zo meegemaakt’’, aldus Kruis, die zelf van een afstandje toekeek hoe het feest gevierd werd. ,,De speelsters moeten het doen, wij als staf zijn het helpende gereedschap.’’

Niet alleen de speelsters waren tot tranen toe geroerd, ook de beleidsmakers in Wit-Rusland hielden het niet droog na het daverende EK-succes. Zij waren namelijk degenen die vanaf het begin in de aanpak van Kruis geloofden. ,,De minister van Sport zei vrij snel na mijn komst: ‘Dit is de lijn die we gaan volgen en zo gaan we het doen!’ Ik was heel blij dat ik die steun kreeg en dan begrijp je ook waarom het die mensen zoveel deed.’’ Kruis, die zijn werk als directeur van het Johan Cruyff College in Roosendaal combineert met het bondscoachschap, beseft dat het niet vanzelfsprekend is dat hij in een communistisch land zoveel steun krijgt.

Aanfluiting
Ook na het debacle op het EK van afgelopen zomer in Antwerpen lieten de beleidsmakers hem niet vallen. Sterker nog, met behulp van data kon het ministerie aantonen dat de internationals in aanloop naar het EK niet fit waren om mee te strijden voor de medailles. ,,Als je dat te zien krijgt, ben je eigenlijk al niet meer bezig met winnen, maar met fit worden’’, stelt Kruis. Tijdens de eerste twee groepsduels liep zijn ploeg tegen forse nederlagen op tegen respectievelijk Duitsland (13-0) en Ierland (11-0). Ook in de wedstrijden die volgden werd er geen enkel punt behaald, waardoor de ploeg van Kruis als achtste en laatste eindigde.

,,Het was een aanfluiting. Ik baalde als een stekker en schaamde me voor de resultaten’’, erkent Kruis. Om zo’n vernedering in de toekomst te voorkomen liet hij zijn speelsters, die zich tevens kapot schaamden, een videoboodschap inspreken richting het ministerie. De boodschap was helder: langere periodes samen met elkaar trainen. Een maatregel die weliswaar weerstand zal oproepen bij de Wit-Russische clubs, maar volgens Kruis de enige manier is om de aansluiting met de wereldtop te maken. ,,Iedereen is sinds het EK gaan beseffen dat het anders moet.’’

De meeste speelsters over wie Kruis beschikt zijn moeder en spelen in de Wit-Russische competitie. Dat ze daarom het liefst zo dicht mogelijk bij huis blijven, begrijpt Kruis volledig, maar hij verwacht daarentegen wél dat ze ambitieus genoeg zijn om vaker dan één keer per dag te trainen. ,,In Wit-Rusland wordt gedacht: Als je met één keer per dag trainen kampioen wordt, ga je toch geen twee keer per dag trainen? Nu begint het besef te komen dat ze meer en intensiever moeten trainen om een volgende stap te maken. Die omslag zijn ze nu aan het maken en dat vind ik mooi om te zien.’’

Mentaal
Het is niet het enige wat Kruis, woonachtig in Bavel, heeft veranderd sinds hij in 2015 ’tijdelijk’ werd aangesteld als bondscoach. Zo maakte hij korte metten met de gedachte dat een EK vooral een ‘gezellig buitenlands uitje’ is en dat een rustdag ook echt een rustdag is. ,,Ze dachten dan lekker de stad in te mogen, maar ik heb gezegd dat een rustdag niet wil zeggen dat we helemaal niet trainen, maar dat we trainen en rust houden. Dat zijn dingen die je moet doorbreken en dat gaat natuurlijk niet van de één op de andere dag.’’ 

Het aspect waar de Wit-Russische vrouwen misschien wel het meeste van hebben geprofiteerd sinds de komst van Kruis, is het mentale aspect. Om de speelsters meer in zichzelf te laten geloven, schakelde de Nederlander de hulp in van één van de beste zwemsters die Wit-Rusland ooit heeft gekend: Aleksandra Gerasimenia. Zij won op de Olympische Spelen van Londen zilver achter Ranomi Kromowidjojo en gaf in een anderhalf uur durende lezing een kijkje in haar sportcarrière.

,,Zij heeft ons een fantastisch verhaal verteld’’, beweert Kruis enthousiast. ,,Over tegenslag en over winnen. Wat zij heeft meegemaakt en hoe ze zich vervolgens heeft teruggeknokt, is indrukwekkend.’’

De conclusie van het verhaal? Als je in jezelf gelooft, kun je van de beste winnen. Deze woorden bleken de afgelopen maanden een goede uitwerking te hebben op de speelsters van Wit-Rusland. Ook Kruis deed er zijn voordeel mee. ,,Dat heb ik de dames ook verteld: het maakt niet uit tegen wie we spelen, we kunnen van iedereen winnen. Of het nou Nederland of Duitsland is, dat interesseert me geen bal. Als je wilt winnen, heb je een verliezer nodig.’’

Presentaties
Toen Kruis vijf jaar geleden werd gevraagd of hij de Wit-Russische vrouwen uit de brand wilde helpen, hoefde hij niet lang na te denken. Hij zag het als een uitdaging het Oost-Europese land binnen een paar jaar naar de top te loodsen. Een andere reden waarom hij voor dit land koos, was vanwege zijn missie om de hockeysport mondialer te maken. Volgens Kruis zijn het veelal dezelfde landen die bij de grote toernooien om de medailles strijden en dat maakt de sport nog niet mondiaal genoeg. ,,Als je een global sport bent, ben je ook geen discussie op welk toernooi dan ook. Nu hangt richting de Olympische Spelen elke keer dat zwaard van Damocles boven ons hoofd en daar moeten we vanaf.’’

Nu hij met de Wit-Russische ploeg de eerste successen behaalt, hoopt hij dat de mensen en met name kinderen in het land geïnteresseerd raken in de sport. Hoewel er op dit moment nog maar 2500 mensen de sport beoefenen, keken er afgelopen januari wel anderhalf miljoen mensen op televisie naar het EK Zaalhockey. Een onvoorstelbaar aantal, vindt Kruis, maar daarmee is zijn doel nog lang niet bereikt. Door middel van presentaties op basisscholen, gegeven door de speelsters van het nationale elftal, denkt hij de kinderen te enthousiasmeren voor de hockeysport. ,,We brengen onder meer shirts en sticks van Push, Breda en Etten-Leur naar de scholen zodat ze daarmee kunnen spelen. Een mooie ontwikkeling.’’

Kruis is zich ervan bewust dat hij de hockeysport niet in zijn eentje mondialer kan maken. Hij hoopt daarom dat meerdere ervaren coaches ervoor kiezen naar een land te gaan waar de hockeysport nog in de kinderschoenen staat. ,,Ik zie soms trainers naar het buitenland gaan die hun eigen assistent en fysiotherapeut meenemen. Allemaal leuk en aardig, maar dat is puur voor de korte termijn en dat moeten we niet hebben. Daarom zeg ik: als je gaat, ga alleen en ga met het idee coaches op te leiden en jeugdspelers beter te maken. Het belangrijkste is dat die mensen een bredere basis krijgen en van daaruit de stap gaan maken.’’

De eerste stap is in Wit-Rusland alvast gezet, al benadrukt Kruis dat één zwaluw nog geen zomer maakt. ,,Die titel is mooi, maar daarmee zijn we er nog niet. Dit is pas het begin. In dit soort landen moet je altijd rustig blijven en niet overdrijven. Ik maak dan weliswaar een vierjarenplan, maar daarmee zeg ik niet dat ik het tot mijn dood ga uitvoeren.’’

,,Nu begint het besef te komen dat ze meer en intensiever moeten trainen om een volgende stap te maken.’’